Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 6 Şubat depremlerinin ikinci yılı dolayısıyla değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’nin, 1999 depreminde çok acı yaşadığını ancak 6 Şubat 2023’te gerçekleşen depremlere kadar çok fazla bir şey yapılmadığını belirten Moriwaki, “Sadece İstanbul’da biraz okullarda güçlendirme yapıldı. Arada fazla bir deprem de olmadı ama 2023’te çok büyük acı yaşandı. Ara ara 4-5 büyüklüğünde depremler Türkiye’nin her yerinde oluyor. Deprem olunca ne oldu diye herkes merak ediyor. Ama depreme her zaman hazır olmak lazım. Japonya’da da Türkiye’de de deprem oluyor ama Japon insanları hazır oluyor. Büyük deprem olursa bina çökmüyor, insan fazla kaybetmiyor. Türkiye’de de artık bunu yapmak lazım. Türkiye’de öncelikle büyük sıkıntı izinsiz bina çok var. Bunu devlet ve belediyelerin kentsel dönüşümle çözmesi lazım. Yeni izinsiz bina yapmamaya çalışmak, eski mevcut binalarda da düzeltme yapmak lazım” diye konuştu.
“MARAŞ’TAKİ DEPREMDE EN FAZLA CESET GÖRDÜĞÜM YER MERDİVENLER OLDU”
Deprem eğitimiminin önemine de değinen Moriwaki, şunları kaydetti:
“Türkiye’de insanlar neden panik oluyor? Ne olduğunu bilmediği için sıkıntı oluyor. Mesela 2011’de Japonya’da Tokyo’da iki kişi maalesef balkondan atladı ama Japon değillerdi. Sadece deprem olunca bina çöküyor bilgisi var o yüzden eğitim çok önemli. Anaokuldan itibaren eğitim yapmak lazım. Ben depreme nasıl hazır olunacağı, yaşam üçgenin nasıl kurulacağı bunlarla ilgili kitap yazdım. Türkiye’de herkes genel olarak merdivenden kaçmaya çalışıyor. Maalesef Maraş’taki depremde en fazla ceset gördüğüm yer merdivenler oldu. Asansör kullanılmayacağı biliniyor ama merdiven de kullanmamak lazım. Hiç kimse merdivenden kaçmaya çalışmayacak, orada kalacak. Japon’ya da insanlar tabela, fayans gelebilir diye deprem sırasında binanın içine kaçıyor.
Yanlış söylemiyorum çünkü binalar insanı korumak için var. İç dekorasyondan kaynaklı bir şeyler düşebilme ihtimaline karşı masanın altında üçgen oluşturuluyor. Türkiye’de ise maalesef yüzde 50 izinsiz bina var. Bina çökebileceği için masanın yanında hayat üçgeni oluşturulmalı. İnsan susuz sadece üç gün yaşayabilir. Su varsa insan bir ay yaşayabilir. Onun için su olması lazım yaşam üçgeni olarak yatağının yanında. Salonda koltuğun yanına şişe koymak lazım. Ayrıca her zaman bir tane çikolata, metal düdük ve tuz olmalı. Tuz niye lazım şimdiye kadar duymadınız, insan iki hafta sonra aniden güç kaybı yaşıyor bu tuzsuzluktan oluyor. Tuz varsa biraz dilinize koyacaksınız. O yüzden benim her zaman yanımda su, çikolata, metal düdük ve tuz oluyor.”
“DEVLET, BELEDİYELER DEPREM İÇİN BERABER HAZIR OLURSA YÜZDE 70 RİSK AZ OLUR”
Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, Türkiye ile Japonya arasında deprem hazırlık konusundaki farkları da anlattı.
“JAPONYA DUA ETMEDEN ÖNCE ÖNLEM ALIYOR”
“İki taraf da dua ediyor. Japonya, dua yapmadan önce mutlaka kendi yapabileceği evi iyi mi, evinin zemini iyi mi kötü mü bunları araştırıyor. Depreme hazırlığını yapıyor. Ama Türkiye’de hiçbir hazırlık yapılmadan dua yapılıyor. Türkiye’de depreme hazırlık yapmak lazım.” diyen Yoshinori Moriwaki, devlet, belediyeler, şirketler ve aileler deprem için hep beraber hazır olursa riskin de yüzde 70 azalacağını, kaybedilen insan sayısının da azaltılabileceğini vurguladı.
Moriwaki, “Bunu biz yapıyoruz, Türkiye’de de artık yapmak lazım. Sadece herkes bize ‘Ne zaman ne büyüklükte deprem olacak’ diye soruyor. Türkiye’ye de depremin geldiğini kabul etmek lazım ve ona göre hazır olmak lazım. Kahramanmaraş’taki depremden sonra 1 Ocak 2024’te Japonya’da 7.6 büyüklüğünde deprem oldu. Kahramanmaraş’taki ikinci deprem ile aynı büyüklükte. Kahramanmaraş depremlerinde 53 bin rakamı var ama bana göre üç katından daha fazla. Zaten bakanın ağzından da kaçtı 130 bin diye. 53 bin olsun, Japonya’da aynı büyüklükte depremde 330 kişi kaybetti” ifadelerini kullandı.
MARMARA İÇİN KRİTİK UYARI
Ege bölgesinin deprem riskine ilişkin konuşan Moriwaki, “Ege bölgesinde ince, kısa çok fay hattı var ama büyük deprem beklemiyorum. Marmara bölgesinde 7,5 gibi büyük deprem beklemiyorum. 6-6,5 büyüklüğünde deprem olabilir” dedi.
Moriwaki, ayrıca Deprem Yönetmeliği’nde 1998 yapılan değişikliğe değinerek, “2000 yılından sonraki binalar iyi ama önceki binalar, yumuşak zeminse çok kötü durumda olabilir. Öyle yerlerde kentsel dönüşüm yapmak lazım. Binayı sıfırdan yapmak değil güçlendirme yöntemi de kullanılabilir” değerlendirmesini yaptı.
“DEPREM GELİYOR, ONU KABUL EDİP ONA GÖRE HAREKET ETMEK LAZIM”
Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, depreme her zaman hazırlı olunması gerektiğini vurgulayarak, “Herkes deprem ne zaman, ne kadar büyüklükte olacak diye merak ediyor. Türkiye de Japonya da deprem ülkesi. Deprem geliyor, onu kabul edip ona göre hareket etmek, hazır olmak lazım. Hep beraber hazır olunursa hasar yüzde 70 azalır. Yüzde 70 büyük rakam değil mi? O zaman hep beraber hazır olmamız lazım” diye konuştu.
